Củ chuối được dùng trong nhiều món ăn quen thuộc của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng củ chuối hột còn là một vị thuốc tốt cho sức khỏe. Mọi người có thể tham khảo một trong các bài thuốc từ củ chuối hột dưới đây để áp dụng khi cần thiết.
Ngoài giá trị về kinh tế, chuối hột còn là cây thuốc nam quý có nhiều công dụng trong việc phòng trị bệnh. Theo y học cổ truyền, quả chuối hột có vị ngọt, tính hàn với khả năng nhuận tràng, thường được dùng để hỗ trợ điều trị các chứng phiền khát, sốt nóng, mụn nhọt…. Ngoài quả thì các bộ phận khác của cây chuối hột đều có khả năng phòng trị bệnh. Trong đó, củ chuối hột được xem là một vị thuốc hữu ích, đã được ứng dụng trong nhiều bài thuốc. Cụ thể:
Nhóm bài thuốc trị các bệnh về máu
Dù có vẻ không liên quan nhưng chuối hột lại hỗ trợ điều trị nhóm bệnh về máu như kiết lỵ ra máy, ho ra máy rất hiệu quả. Với bệnh kiết lỵ ra máu, người bệnh chỉ cần lấy củ chuối hột kết hợp với củ sả, tầm gửi cây táo hoặc phần vỏ cây táo, mỗi vị 4g, cho vào chảo dày sao vàng, sắc lấy nước thuốc uống. Với trường hợp bị ho ra máu, người bệnh nên lấy củ chuối hột phối hợp với tầm gửi cây dâu, thài lài tía, rễ cỏ tranh mỗi thứ 12g. Đem tất cả thái nhỏ, rửa sạch, cho vào nồi sắc với 400ml nước. Chia nước thuốc thành 2 lần uống trong ngày.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Với bệnh nhân tiểu đường thì có thể đào lấy củ chuối hột, cắt bỏ rễ, rửa sạch, gọt vỏ, giã nát ép lấy nước uống. Dùng thường xuyên và lâu dài sẽ giúp ổn định đường huyết hiệu quả. Vì củ chuối hột không nhiều và việc đào củ khá phức tạp nên ngoài lấy củ thì có thầy thuốc đã cải tiến bằng cách chọn cây chuối hột có bắp đang nhú, cắt ngang cây (cách mặt đấy khoảng 20 – 25cm và khoét một lỗ rỗng lớn ở thân chuối, để qua một đêm, sáng hôm sau múc lấy nước trong lỗ rỗng (do cây chuối tiết ra) để uống. Cả 2 cách này đều đã được chứng minh là giúp ổn định đường huyết hiệu quả.
Thanh nhiệt, làm mát cơ thể
Củ chuối có khả năng thanh nhiệt, làm mát cơ thể hiệu quả. Do đó, mọi người có thể đào lấy củ chuối, rửa sạch (nếu cẩn thận có thể gọt bỏ vỏ) cắt thành miếng nhỏ. Đồng thời, đun lấy một nổi nước sôi, cho củ chuối hột vào hãm lấy nước để uống. Nước củ chuối hột uống mát có khả năng tiêu khát, giải độc, kích thích tiêu hóa hiệu quả.
Cũng nhờ khả năng thanh nhiệt nên mọi người có thể lấy củ chuối hột để trị cảm nóng, sốt cao, háo khát, người mê sảng. Cách hỗ trợ điều trị bằng chuối hột cùng rất đơn giản, chỉ cần đào lấy củ, rửa bỏ đất, cạo bỏ vỏ ngoài, rửa sạch, cắt miếng, giã nát, ép lấy nước uống là được. Nước củ chuối hột sẽ giúp người bệnh hạ sốt, người đỡ mê sảng.
Trường hợp nóng quá phát cuồng thì có thể lấy củ chuối (gần cả phần củ và rễ), giã lấy nước cốt hoặc dùng lóng nứa tép dâm sâu vào thân cây chuối. Hứng lấy phần nước trong để uống nhằm giải nhiệt, giảm nhanh tình trạng nóng quá phát cuồng, giảm sưng tấy….
Các bài thuốc từ chuối hột khác
Ngoài hỗ trợ điều trị nhóm bệnh về máu, ổn định đường huyết và thanh nhiệt thì củ chuối hột còn có khả năng phòng và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh khác. Ví dụ như:
– Khi bị đau răng người bệnh có thể đào lấy củ chuối hột giã nát. Sau đó, thêm một chút phèn chua và muối ăn vào trộn đều. Lấy một mảnh vải xô sạch, cho hỗn hợp củ chuối vào, vắt lấy nước cốt đủ để ngậm từ 3 – 5 lần trong ngày. Ngậm nước chuối hột liên tục trong 3 ngày sẽ thấy hết đau răng. Nếu bị nặng thì có thể ngậm thêm 1 – 2 ngày nữa.
– Nếu thỉnh thoảng cảm thấy trái tim hồi hộp, hay mơ, đêm nằm trằn trọc khó ngủ thì có thể lấy 20g củ chuối hột. Rửa sạch, gọt vỏ, cắt thành miếng, nấu chung với 1 quả tim heo (trọng lượng khoảng 200 – 300g). Nấu chín thì uống nước canh, ăn tim.
– Chuối hột không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn lành tính và bổ dưỡng. Minh chứng rõ ràng nhất là việc đồng bào người Thái ở vùng Tây Bắc nước ta thường lấy củ chuối hột sắc với củ chuối rừng và rễ cây móc mỗi thứ từ 10 – 12g. Sau đó, sơ chế cẩn thận từng vị thuốc, cho vào nồi sắc lấy nước uống để làm thuốc an thai.
– Ở Ấn Độ củ chuối còn được dùng để hỗ trợ diều trị rối loạn về máu và bệnh hoa liễu.
Món ăn bài thuốc bổ dưỡng từ củ chuối hột
Không chỉ là thành phần của nhiều bài thuốc, củ chuối hột còn là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn. Thân và củ chuối hột đem um với cá lóc, lươn đồng là món ăn bài thuốc có khả năng bồi bổ hiệu quả. Trong đó, lươn và cá lóc cung cấp lượng lớn protein và dưỡng chất còn củ chuối giúp kích thích tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn, để người dùng ăn ngon, dễ hấp thu.
Ngoài ra, củ chuối cũng được dùng làm nộm hoặc nấu với xương để bổ sung canxi, tăng cường dưỡng chất cho cơ thể…